اکادمیک شدن هنر تیاتر در افغانستان
چرا ضرورت به اکادمیک شدن هنر تیاتر در کشور خود داریم؟
همه میدانیم که هنر تیاتر یا هنرهای دراماتیک بخش عظیم از هنرهای کلاسیک و معاصر جامعه بشری را تشکیل میدهد، به این معنی که هنر تیاتر انعکاس دهندۀ خوشی ها، دردها، خواستها و هزاران مشکلاتیکه در جامعه ای انسانی وجود دارد می باشد.
پس روی همین هدف هنر تیاتر موقعیکه روی ستیژ پیاده میشود و بشکل زنده در مقابل تماشاگران به اجراه در می آید تاثیر مستقیم بالای روح وروان آنها میگذارد، بیننده به خوبی میتواند نقاط منفی را نکوهش و نقاط مثبت را سر مشق زنده گی خویش قرار بدهد. در طول تاریخ در همه کشورها از آثار خوبی دراماتورگی و نمایشهای ماندگار برای روشن ساختن و هدایت نمودن اذهان جامعه به منظور بلند بردن سطح دانش، انکشاف وترقی و رهایی از پرابلم های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مذهبی استفاده عظیمی نموده اند.اگر بتاریخ این هنر والای بشری نظر بیندازیم دیده می شود بزرگ مردان مانند اشیل، اورپید، سوفوکل، بن جانسن، مولیر، گویته چیخوف، ویلیام شکسپیر، استانیسلافسکی و غیره همه در رابطه به تیاتر و هنر نمایشی اثرهای ماندگاری در جهان تقدیم کردند. که تا به امروز و صدها سال دیگر زینت بخش استیج های تیاتر جهان و صیقل دهنده اذهان جامعه میباشد.(1)
تیاتر گرچه سابقه بسیار طولانی دارد حتی از زمانی که انسان ها تکلم کرده نمیتوانستند یعنی با اشارات زنده گی را پیش میبردند، اما در روزگاران قدیم تراژیدی در کنار کمیدی پدیدار گردید، در یونان قدیم بر اساس این دو نوع تیاتر، مراسمی به مناسبت عبادی که برای الهه دیونیزوس بر پا میشد برگذار میگردید. موضوع این دو نوع مراسم حادثه ویا مسأله ای بود که به زنده گی وی بسته گی داشت و از اینجا این دو نوع مراسم از همدیگر مشخص گردیدند.
تراژیدی موضوع جدی و غم انگیز و کمیدی یک هنر خنده انگیز میباشد. مردم به پایان هر یک از این دو نوع نگاه میکردند و آگاهانه قضاوت می نمودند که این تراژیدی است یا کمیدی. اما این مقیاس بطور مطلق صحیح نیست.چنان که ارسطو می گوید: (صفت ممتاز تراژیدی نجابت و متانت است، متانت در سبک شعر و متانت در شخصیت های که شاعر پرداخته است). بنابر این در تعریف هنر مخصوصا" سبک تراژید ابتذال راه ندارد و باالفاظ نو ظهور وپیش پا آفتاده آلوده نیست.
اما با مرور زمان و انکشاف ترقی و پیشرفت علم و تکنالوژی تیاتر نیز جایگاهی خاص خودرا در جامعه بشری پیداکرده است که در همه عصر ها فعالیتهای تیاترمطابق به خواست های مردم جواب داده است.
بنابر این ما هنر مندان مسئولیت داریم تا برای اکادمیک شدن تیاتر در جامعه ای بشری خویش کوشا باشیم.خصوصا" در کشور عزیز ما افغانستان این نیاز بیشتر مشهود است.تیاتر در جهت آگاهی بشر نقش عمده دارد.چناچه ارسطوبرای تیاتریک وظیفه روانی تعین کرده است وکتاوتس”kathavatis” یا تطهیر است.تطهیر نفس از شهواتش که با تحرک دوعاطفه اساسی بشریعنی "مهر" و"ترس"صورت می گیرد،ولی همواره تیاتر چنین وظیفۀ را به عهده نگرفته است. شک نیست که ارسطو هنگام تعین این وظیفه عوامل مذهبی راکه موجب پیدایش تیاتر گردیده فراموش کرده ویا آنرا نا دیده گرفته است،زیرا تیاتر ابتدا مراسمی بوده که برا ی پرستش "دیونیزوس" بر پا می گردید.ارسطوبا اینکه اصول تطهیر مجردی را به شرایط زمانی ومکانی نباشد پیدا کند. با این همه بشریت هنوزآنچه را که ارسطوگفته فراموش نکرده است، زیرا مسئله ای که تا امروز نیز در پیرامون تیاتر مطرح بوده و هست،اینست که آیا تیاتر دارای یک وظیفه روانی است یا رسالت اخلاقی و اجتماعی و ملی را نیز به عهده دارد، این یک مسئله ای اساسی است که اکنون در ادبیات مطرح است.بدین وسیله اعماق روح را میتوان شناخت. این شناخت بزرگترین نیاز انسان امروز است، از طرف دیگردر این هنگام تیاتر ما را از اضطراب و رنجهای روزانه مان دور می سازد و آسایش نگری به ما می بخشد.
لهذااین بحث روابط مختلف هنر و ادب را با فرد و اجتماع بررسی میکند.
الف: رابطه هنر و ادب با فرد و نیازهای بشری یکه ممکن است بدست هنر و ادب بر آورده شود بستگی دارد، خواه ادب بصورت یک هنر زیبا جلوه گر شود یا وسیله ای برای بیان.
مهمترین بحثی که از اصول و هدفهای گوناگون آن و تمیز هریک از آنها در سه موضوع مورد بحث است، زیبا، لطیف و عالی. از این نظر که ادب عبارت است از تعبیر علم زیبایی شناسی.
ب: اما در باره ای رابطه هنر و ادب با اجتماع دو نظریه (روانی) و (اجتماعی) با یکدیگر در ستیز اند و در موضوع وظیفه اصلی ادب که ایا تعبیر روح فرد است یا تصویر حیات اجتماع اختلاف دارند،چون نقشیکه ادب در حیات اجتماعی و نهضت های ملی و آگاهی در انقلابات سیاسی و اجتماعی بازی می کند این مناقشه دیده میشود، مثلا" این موضوع را برسی می کند که ادبیات فرانسه چی گونه زمینه انقلابات 1789-1830 را بوجود آورد.
روی همین هدف یادی از بزرگ مرد این بخش مینماییم..... اورپید با اینکه انسان را در تراژیدی هایش با قدرت وجلال وارد ساخت و بدین طریق آثارش را از ملکوت خدایان تا بشر پاین آورد و مردم عادی را قهرمان داستان خود ساخت.
(2) با گذشت زمان، از اعصار قدیم هرچه به قرون معاصر نزدیک می شویم، زنده گی بشریت تحول ژرف نموده، حالت اقتصادی و مادی جامعه انسانی تغیر کرده، همآهنگ با آن فرهنگ شگوفایی یافته.
قابل ذکراست که در کشورهای جهان سوم هنوز هم مشکلات زیادی درعرصه هنر تیاتر دامنگیر میباشد، از جمله در کشور ما جمهوری اسلامی افغانستان هنر تیاتردر زمان حاکمیت های تاریک اندیشان وضع قهقرای داشت. اما باوجود آن به کمک یک تعداد هنرمندان وشیفته گان ما که عاشق کلتور، فرهنگ و وطن خویش هستند درآن دور تار هم توانستند که هنر تیاتر و فرهنگ جامعه خویش را حفظ نمایند.این هنر مندان بزرگ ما چه در داخل و چه در خارج کشور نقش هنرمندانه خودرا ادا نمودند، قابل سپاس و یاد دهانی میباشد.
برای اینکه این هنر والا و پرارزش را اکادمیک بسازیم باید زیر بینایی آنرا تقویت و تهداب گذاری نماییم، یعنی افرادی که معلومات و آگاهی مقدماتی از هنر تیاتروهنرهای دراماتیک نداشته باشند در پوهنتون های مسلکی جذب آنها مؤثریت ندارد.
لهذا باید آنها در دوره های تحصیلات ابتدائیه و ثانویه آموزش هنررا ببینند، هدف اینست که هنر والای تیاتر باید بشکل مسلکی و اکادمیک پایه گذاری گردد.طی سه دهه جنگ های خانمانسوزدرکشور ما تمام نهاد های اجتماعی و فرهنگی اعم از نهاد های تیاتر و سینما ضربه مهلک دیده. هم چنان فقر، بیسوادی و بیکاری دامنگیر این جامعه گردید، که همه دار و ندار فرهنگی وهنر ی کشور عزیز مارا به نابودی کشاند. پس روی همین هدف زیر بنایی علمی واکادمیک را باید در اصلاح سیستم معارف و تعلیم تربیه ساخت، تاهنر های دراماتیک وتیاتر کشور ما در عرصه های هنری و فرهنگی جهانی جایگاهی خاص خودرا دوباره پیدا نماید.
امروز ما در قرن 21 یعنی قرن پیشرفت وترقی تکنالوژی بشریت قرار داریم، اگر ماحالا در فکر اکادمیک ساختن هنر تیاتر در جامعه ای خویش نباشیم از سیر تکامل هنری بشری عقب خواهیم ماند.چرا که در این روزگاران همه جوانان با دیدگاه های نو پا به عرصه های آموزش علم و دانش میگذارند، از یک سو پرابلمهای بزرگ دامنگیر این جامعه ای درد کشیده میباشد، قابل یاد دهانی است که تهاجم و تجاوز فرهنگهای بیگانه در این کشور سیل آسا وارد شده و اثرات ناگواری را در قبال خواهد داشت، از بزرگانیکه در عرصه ای هنر و ادبیات این کشور کوشا هستند خواهشمندیم جهت غنامندی ، حفظ ورشد هنرهای اصیل فلکلورملی کشور ما توجه داشته باشند.تا باشد که بتوانیم از تهاجم فرهنگهای بیگانه جلوگیری به عمل آوریم.روی همین موضوع برای جلوگیری از فرهنگهای مبتذل بیگانه و تاثیر گذاری منفی آن بالای اذهان جامعه ما یک سلسله اقداماتی را برای اکادمیک ساختن هنرها از جمله هنر های تمثیل و دراماتیک مدنظر گیریم تا بتوانیم در آینده های نه چندان دور تغییراتی مثبت را به وجود آوریم.
برای رسیدن به اکادمیک شدن تیاتر در افغانستان سه موضوع ذیل را مد نظر داشته باشیم:
1- افزودن مضمون تیاتر درسیستم تهدابی تعلیم و تربیه.
2- تقویت سیستم تحصیلات عالی.
3- گسترش هنر در بین جامعه و تقویت نهادهای تیاتری در کشور.
A- ایجاد وافزودن مضمون تیاتر در نصاب تعلیم وتربیه:
برای اکادمیک ساختن هنر تیاتر باید پایۀ آنرا که دوران تحصیلات معارف و تعلیم وتربیه می باشد اصلاح نمود. من چند موضوع ذیل را برای رسیدن به این مأمول پیشنهاد می نمایم:
1- مضمون تیاترو یا هنرهای دراماتیک در نصاب تعلیمی معارف کشور شامل گردد.
2- بنابر تحقیقات و روانشناسی در رابطه به برداشت هنرهای دراماتیک و تمثیل برای اطفال زیر سن 18درمکاتب، این مضون بایدازصنف پنجم مورد استفاده قرار گیرد.
3- برای تدریس این مضمون فارغان رشته تیاتر پوهنحی هنر های زیبا بحیث استادان در مکاتب استخدام گردند.
4- کتابهای که همه ساله از طرف وزارت معارف برای مکاتب چاب می شود، پهلوی آن نیز در رابطه به هنرهای دراماتیک و بازیگری کتابهای چاب گردد.
5- مکتب های شخصی در عرصه هنرهای دراماتیک و بازیگری در کشور ایجاد شود.
6- آگاهی دهی و تدویر ورکشاپها در رابطه به تیاتر های گدی (تیاتر های برای کودکان) در مکاتب.
7- ایجاد روابط مکاتب کشور با مکاتب کشور های ترقی یافته در عرصه هنرهایدراماتیک.
8- ایجاد سالون های تیاتری در مکاتب کشور برای تمرینات و نمایشات تیاتری.
نظرات شما عزیزان:
پاسخ: تشکر و لطف شماست جناب انجینر صاحب امید است همیشه موفق باشید در روند زنده گی
.: Weblog Themes By Pichak :.
تبادل
لینک هوشمند
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: